Vịnh Bái Tử Long

Vịnh Bái Tử Long sở hữu vô số hòn đảo núi đá vôi và sa phiến thạch với nhiều thắng cảnh nổi tiếng như: Núi Bài Thơ, Hòn Con Cóc, Hòn Tiên Ông, Hòn Con Rùa, Đầm Oan, Hòn Mặt Quỷ, Hòn Con Cò, Động Thiên Cảnh Sơn, Động Tam Cung, Động Mê Cung…. Hệ thống đảo đó còn bao gồm hòn cao – hòn thấp lênh đênh trên mặt nước với hàng trăm ki-lô-mét bờ biển làm nên cảnh quan thật kỳ vỹ mà trữ tình. Không những thế, Vịnh Bái Tử Long còn quy tụ rất nhiều bãi biển đẹp như: Bãi Con Cò, Bãi Biển Vân Đồn, Bãi Quan Lạn, Bãi Minh Châu, Biển Cô Tô… Tất cả đều rất nguyên sơ và thuần khiết.

Sự tích về vịnh

Sự tích kể rằng:

Ngày xưa người dân nước Việt mới lập đã bị giặc ngoại xâm chiếm. Ngọc Hoàng đã sai Rồng mẹ mang một đàn Rồng con xuống hạ giới giúp người Việt đánh giặc. Khi những chiếc thuyền giặc từ ngoài biển tiến vào bờ, đàn Rồng đã phun vô số châu ngọc và thoắt biến thành muôn ngàn đảo đá trên biển, tạo nên bức tường thành vững chắc để chặn bước tiến của thuyền giặc. Đoàn thuyền giặc đang lao nhanh, bị chặn đột ngột đã đâm vào các đảo đá hoặc đâm vào nhau vỡ tan tành. Sau khi giặc tan, Rồng mẹ và Rồng con không trở về trời mà ở lại hạ giới, nơi vừa diễn ra trận chiến. Vị trí Rồng mẹ xuống là Hạ Long, Rồng con xuống là Bái Tử Long. Đuôi đàn rồng quẫy nước trắng xóa là Long Vĩ (bán đảo Trà Cổ ngày nay) với bãi cát mịn và dài hơn chục cây số

Cảnh quan

Cùng với Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long đã trở thành một trong những kỳ quan thiên nhiên của thế giới. Tại đây hiện vẫn còn những tàn tích của nền văn hóa Hạ Long từ mấy nghìn năm trước và bảo lưu khá toàn vẹn nét tinh khôi, hoang sơ của một quần đảo thuở hồng hoang. Đến đây, du khách sẽ phải choáng ngợp trước vẻ đẹp tuyệt mỹ của những hòn đảo xinh xắn cùng những triền cát dài trắng mịn tô điểm cho màu xanh của biển trời. Do vậy, không quá ngạc nhiên khi Vịnh Bái Tử Long ngày càng hấp dẫn khách nước ngoài tham quan. Điểm nổi bật ở vùng vịnh tuyệt đẹp này còn nằm ở chỗ nó sở hữu khu sinh thái Bái Tử Long thuộc huyện đảo Vân Đồn và trải dài trên 100 ha, trên 10 km bờ biển. Nơi đây ngay từ đầu đã gây ấn tượng mạnh với lối kiến trúc độc đáo khi kết hợp được hài hoà hai nền kiến trúc truyền thống Á Đông và hiện đại phương tây. Những ngôi nhà sàn theo mô hình khép kín, sát biển đem lại cảm giác gần gũi với thiên nhiên, vượt qua ranh giới giữa thế giới hiện đại ồn ào, tấp nập với biển cả bao la. Hơn thế nơi đây còn ru hồn người vào những bài ca thường nhật với nhịp sống sôi nổi của Vạn Chài và những truyền thuyết về biển cả, bên cạnh những đặc sản biển như cá giò, cá song, tôm, cua, ghẹ, hến, mai, tu, hài, ốc nhảy, ốc hương, mực...

Vườn quốc gia Bái Tử Long được công nhận là một trong những khu vực đại diện về bảo tồn biển của Việt Nam và từng lọt vào "top 5" những địa điểm du lịch tuyệt vời nhất Đông Nam Á theo kết quả khảo sát do khách hàng của Công ty du lịch sinh thái Gecko Travel (Anh) bình chọn. 

Ngày nay, bên cạnh việc sử dụng tàu, thuyền, một cách khác để chiêm ngưỡng cảnh quan Vịnh Bái Tử Long là ngắm nhìn từ trên cao bằng thủy phi cơ. Tạp chí The New York Times (Mỹ) từng tôn vinh trải nghiệm ngắm Vịnh Bái Tử Long và Vịnh Hạ Long từ thủy phi cơ là một trong những dịch vụ du lịch hấp dẫn nhất năm 2015.

Biển và đảo

Các đảo ở Bái Tử Long là đảo đá vôi và đảo phiến thạch, là hình ảnh cổ xưa của địa hình có tuổi kiến tạo địa chất khoảng 300 triệu năm, do quá trình vận động nâng lên, hạ xuống nhiều lần từ lục địa thành trũng biển. Quá trình Carxtơ bào mòn, phong hoá tạo ra một hình thái đặc biệt như một bức tranh thủy mạc được tạo ra từ biển và đảo. Trên các đảo đá của Vịnh cũng có các hang động carxtơ, đặc biệt là hang Quan (hang Hải quân) mà người ta dùng làm nơi trú ẩn của tàu thuyền xưa kia trong những khi biển động. Các đảo và cụm đảo khác nổi tiếng khác như Cặp Kỳ Nhảy, Cặp Kỳ Giã, Thẻ Vàng, cụm đảo Hòn Chồng, Hòn Vân Đồn, Hòn Ỏn, Hòn Ba Sao, núi Chân Nghĩa...cũng là những điểm hấp dẫn cho khám phá. Ngoài ra, trên Vịnh Bái Tử Long có nhiều đảo đất nên có nhiều dân cư sinh sống, chăn nuôi, trồng trọt như Quan Lạn, Minh Châu, Ngọc Vừng, Đông Chén, Thẻ Vàng...

Đặc biệt có đảo Khỉ (đảo Rều) nằm cách thành phố Cẩm Phả không xa, nơi đây có nuôi rất nhiều giống khỉ vàng Macaca mulatta để lấy dược liệu làm Vắc-xin phòng chống bệnh bại liệt dạng uống (OPV) góp phần vào việc thanh toán hoàn toàn bệnh bại liệt tại Việt Nam vào những năm 2000, Vắc-xin viêm gan A, bệnh tiêu chảy ở trẻ em, viêm đường hô hấp, thuốc phòng chống virus H5N1. 

Di tích lịch sử

Nơi đây đã từng chứng kiến một đất nước Việt Nam đau thương mà oai hùng trong quá khứ. Những ký ức về một thời hoa lửa ấy đã gắn bó sâu sắc với những địa danh nổi tiếng như Vân Đồn, nơi cửa biển sầm uất thời Lý cách đây gần 900 năm, một vùng trên bến dưới thuyền, bộn bề hàng hoá, tấp nập thương nhân từ Xiêm La, Trung Quốc, lại thêm những chuyến tàu bè cập cảng của Ấn Độ, Nhật Bản, từ vùng Trung Cận Đông. Vịnh Bái Tử Long cũng là nơi tưởng nhớ chiến công oai hùng của Trần Khánh Dư cùng 3 anh em họ Phạm, người xã Quan Lạn đánh tan đoàn thuyền lương của tướng giặc Nguyên Mông Trương Văn Hổ (1288). Ngoài ra, trên Vịnh Bái Tử Long có các đền thờ nổi tiếng như: Đền Cửa Ông, còn gọi là đền Suốt, gần Cẩm Phả thờ Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng là con thứ ba của Đức ông Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn - góp công rất lớn trong nhiều trận đánh quân Nguyên Mông. Ông còn là một nhà văn thơ khoáng đạt và một nhà tư tưởng sâu sắc về Thiền tông. Dân chúng ghi ơn và lập đền thờ; hàng năm đều mở hội kỷ niệm vào ngày Rằm tháng Giêng Âm lịch. Đồn Tĩnh Hải, thành nhà Mạc (trên đảo Ngọc Vừng), đỉnh Quan Lạn (trên đảo Quan Lạn); chùa 100 gian ở xã Thắng Lợi (huyện Vân Đồn - Quảng Ninh) là một trong những công trình kiến trúc lớn trên dải đất vùng Đông bắc.

Đa dạng sinh học

Vịnh Bái Tử Long là nơi tập trung đa dạng sinh học cao với những hệ sinh thái điển hình như hệ sinh thái rừng ngập mặn, hệ sinh thái rạn san hô, hệ sinh thái tùng áng, hệ sinh thái rừng cây nhiệt đới.

Với những giá trị đặc biệt về mặt cảnh quan, địa mạo, sự đa dạng sinh học, cùng với sự tiềm ẩn trầm tích văn hóa của Vân Ðồn là một trong những chiếc nôi văn hóa của người Việt cổ nên Vịnh Bái Tử Long cần được sự quan tâm và bảo vệ xứng đáng.